Όταν συναντάται ανθυγιεινή συμπεριφορά, σε σχεδόν κάθε άνθρωπο, είτε είναι πολιτικός, είτε είναι αλκοολικός, είτε εθισμένος σε οποιοδήποτε είδος (εξουσία, ουσίες) εύκολα δημιουργείται αναστάτωση, οργή, περιφρόνηση, κριτική.. Αυτό όμως που πραγματικά βλέπουμε είναι ένα κενό και έναν φόβο, που έχει προκληθεί από κάποιο παιδικό βάσανο. Ζούσα κάποτε με κάποιον που έσπασε τα δεσμά του εθισμού του αλλά πάρα ταύτα συνέχισε να ζει ως εθισμένος, απλά εκδηλωνόταν ο εθισμός του με άλλους τρόπους και μορφές. Ο ίδιος έχω υποπέσει στον εθισμό όπου ξέφυγα με νύχια και με δόντια, ένα ένα αβέβαιο βήμα τη φορά.
Ο εθισμός είναι ένα παράξενο πράγμα.. Νιώθεις ότι ελέγχεις τις περιστάσεις που προκύπτουν αλλά και τις συνθήκες τους με το να κάνεις κάποια πράξη που κάνει τον πόνο ή το κενό σου να μοιάζουν μικρότερα και έτσι νιώθεις «καλύτερα». Αυτό που πραγματικά γίνεται όμως είναι το αντίθετο. Μακροπρόθεσμα χάνεις τον έλεγχο.
Είναι μια παρόρμηση, γίνεται εσωτερική ανάγκη, κινητήριος δύναμη, φυγή από την αβεβαιότητα και έναν κόσμο επικίνδυνο χωρίς ελπίδα συγχώρεσης ή αποδοχής. Μουδιάζει ο φόβος και το βαθειά ριζωμένο συναίσθημα ότι δεν υπάρχει αξιόπιστη ασφάλεια προς εύρεση.
Ο φόβος αυτός παραμένει και εκδηλώνεται είτε με αυτό-τιμωρία είτε τραυματίζοντας κάποιον άλλον (που στην πραγματικότητα, τελικά, είναι άλλη μια μορφή αυτό-τραυματισμού). Η κατάχρηση ουσιών, του εαυτού, των άλλων, αυτά είναι τα γενικώς θεωρούμενα ως εθισμοί. Ο εθισμός όμως μπορεί να εμφανιστεί με άλλους τρόπους: παρορμητική κατανάλωση (αγορές), θησαυρισμός (ψυχαναγκαστική αποταμίευση), ατέρμονη χρήση ηλεκτρονικού υπολογιστή, χρόνια παρακολούθηση τηλεόρασης ή και ανεξέλεγκτες διατροφικές συνήθειες. Ο εθισμός μπορεί να εκδηλωθεί σε άπειρα κανάλια είτε προς τις σχέσεις, τον/την σύντροφο αλλά και της εργασίας.
Ίσως οι πιο επιβλαβείς εθισμένοι είναι οι άδειοι, λειτουργικοί εθισμένοι που ανακτούν τον έλεγχο κυβερνήσεων, πολυεθνικών εταιριών, υψηλόβαθμων θέσεων εξουσίας. Η εξάρτησή τους θρέφεται συχνά από τα χρήματα και την εξουσία. Και τα χρήματα δεν είναι ποτέ αρκετά, αλλά ούτε και η εξουσία, για να θρέψουν την Ψυχή. Το εύρος και οι πολλαπλές επιπτώσεις αυτών που έχουν εδραιώσει επιρροή μεγάλης κλίμακας έχει φτάσει τον κόσμο μας στο χείλος της κλιματικής καταστροφής. Κανένας εξαρτημένος σε άρνηση δεν θέλει ΛΙΓΟΤΕΡΟ από την όποια ουσία της επιλογής του. Η δικαιολόγηση, η φαινομενική βελτίωση, τα ψέματα, η γοητεία, ακόμα και ο εξαναγκασμός είναι εργαλεία που ο εθισμός θα χρησιμοποιήσει για να μπορέσει να θρέφεται ανεμπόδιστος.
Και όλα καταλήγουν πίσω στο παιδί του οποίου ο κόσμος έχει βιώσει τεράστια αποσταθεροποίηση. Το αποτέλεσμα είναι το συναίσθημα της απομόνωσης, μοναξιάς και χωρίς κανένα σίγουρο, ασφαλές, αλλά ούτε αγαπητό στοιχείο που μπορεί να εμπιστευθεί ξανά.
Οπότε, τι μπορεί να γίνει;
Λοιπόν, η λύση έγκειται σε κάτι που ο Δυτικός κόσμος βρίσκει πολύ δύσκολο να αφομοιώσει. Η λύση είναι να προσφέρεται ολοένα και αυξανόμενη αγάπη και συμπόνια, σε συνδυασμό με κοινωνικά και κοινοτικά ενθαρρυμένες προδιαγραφές. Ουσιαστικά, ο εθισμένος ΠΡΕΠΕΙ να ανακτήσει κάποιου είδους συναισθηματικής ασφάλειας. Κατά προτίμηση σε ένα περιβάλλον που να μην είναι αποδοκιμαστικό, αλλά να υπάρχει υπομονή και φροντίδα. Στις ημέρες που ζούμε, εάν η θεραπεία δεν είναι γρήγορη, δεν μας ενδιαφέρει. Αυτό που θέλουμε είναι άμεση ανακούφιση.
Κρατιόμαστε..
Μήπως αυτό ακούγεται σαν… κοινωνικός εθισμός;
Μπορεί η κοινωνία μας, δομημένη ως έχει, να επιλύσει πραγματικά τον εθισμό; Ή μήπως μπορεί απλά να παράγει σε μεγάλες ποσότητες ένα ολοένα και αυξανόμενο αριθμό εξαρτημένων;
Ένα παράδειγμα:
Προ αποικιοκρατίας, οι ιθαγενείς είχαν λίγα θέματα με τον εθισμό, αν καν υπήρχαν συμβάντα που σχετίζονταν με εξαρτήσεις. Οι διάφορες κοινωνικές δομές που είχαν αναπτυχθεί άκμαζαν και αναπτύσσονταν επιτυχώς για χιλιετίες προτού ο Κολόμβος σκόνταψε στη στεριά.
Και κάποια από τα πρώτα πραγμένα των Ευρωπαίων αποικιοκρατών, όταν απέκτησαν εξουσία, ήταν να κάνουν στους ιθαγενείς αυτό που έκαναν οι ίδιοι μεταξύ τους για πολλούς αιώνες: Να τραυματίζουν το παιδί. Έπαιρναν το παιδί από το σπίτι. Το απομόνωναν. Σκότωναν μερικούς ανάμεσά τους και πειραματίζονταν ή κακοποιούσαν άλλους. Έτσι καταστρέφεται η ικανότητα του παιδιού να εμπιστευθεί τον κόσμο, ή άλλους ανθρώπους, την έννοια της ασφάλειας, τον εαυτό του.
Από γενεά σε γενεά..
Και το τραύμα αυτό, σε ποικίλα επίπεδα, έχει εφαρμοσθεί σε παιδιά (ασχέτου παρελθόντος και προέλευσης) ξανά και ξανά. Είναι μια ασθένεια που έχουμε κληρονομήσει. Αυτός είναι ο κόσμος που δεν λειτουργεί για εμάς. Έχουμε χάσει τον δρόμο ή μπορούμε να βρούμε τον γυρισμό πίσω στην συνοικιακή κοινότητα, στην αγάπη, στην αποδοχή;
Εάν θέλουμε να θεραπεύσουμε τον πολιτισμό μας, θα πρέπει να βρούμε τον δρόμο αυτό.